به نقل از «همشهری آنلاین»

شکیب؛ یک هیتلر ایرانی

تاریخ انتشار: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۸۵۷۳۲

«طا»ی تنابنده
دوستی مطبوعاتی تعریف می‌کرد تقریبا 20سال پیش که در روزنامه‌ای سینمایی مشغول به‌کار بوده، محسن تنابنده، بازیگر تازه‌کار و ناشناخته‌ آن زمان، چندین و چندبار به دفتر روزنامه تلفن می‌زند و به آنها اعتراض می‌کند که نامش در تیتراژ و پوستر فیلم «دانه‌های ریز برف» (علیرضا امینی، 1382) به غلط «طنابنده» درج شده و مصرانه از آنها می‌خواست که این اشتباه را تکرار نکنند و نام‌خانوادگی او را در روزنامه با «ت» بنویسند، نه با «ط».

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این دوست می‌گفت تنابنده در تماس‌هایش تأکید می‌کرد که نابازیگر نیست و رشته بازیگری خوانده و خوش نداشت که کسی خیال کند او واقعا یکی از کارکنان معدن داخل فیلم است. بالاخره پیگیری‌های بازیگر 28ساله آن دوران جواب می‌دهد و روزنامه توضیح مختصری در این‌باره منتشر می‌کند. ذکر این خاطره از چه بابت اهمیت دارد و بر چه نکته‌ای نور می‌تاباند؟ معمولا همین چیزهای کوچک و جزئی است که چیزهای زیادی درباره آدم‌ها نشان‌مان می‌دهد. تنابنده می‌توانست به‌راحتی از کنار این اشتباه بگذرد و در فیلم‌ها و پروژه‌های بعدی بخواهد که نامش به‌درستی در تیتراژ بیاید. اما او از همان آغاز به‌دنبال ساختن یک حرفه (به معنای شغلی که شخص برای آن تعلیم بخصوصی می‌بیند و به‌دنبال ترقی و پیشرفت در آن است) بوده و نمی‌خواسته، تا جایی که می‌تواند، چیزی را به بخت و اقبال واگذارد. او از همان ابتدا به افق‌های دوردست‌تری نظر داشته و می‌دانسته تصحیح یک اشتباه در سینما بعد از اینکه جا بیفتد و فراگیر شود، چقدر غیرممکن خواهد بود. او از همان «ط» نگذشت و به‌سادگی از کنار خیلی چیزها رد نشد تا امروز به بازیگر قابل اعتنا و مهمی که هست بدل شود.

 به‌یادنماندنی‌ها
بازی اثرگذار در نقش هیتلر چقدر برای بازیگران ایرانی متصور است؟ یا بگذارید بپرسیم تماشاگر ایرانی چقدر از دیدن یک بازیگر ایرانی در نقش جدی هیتلر متقاعد می‌شود و لبخند تمسخر بر لب نمی‌آورد؟ در قالب‌های کمدی یا هجو، بازی در نقش یک شخصیت مشهور خارجی مثل هیتلر برای بازیگر ایرانی راحت‌تر و برای تماشاگر ایرانی هم پذیرفتنی‌تر است. اما وقتی پای یک بازنمایی جدی از یک شخصیت خارجی مشهور وسط می‌آید، کار بسیار سخت‌ می‌شود. کافی است کمی در خاطرات سینمایی‌تان جست‌وجو کنید و به یاد آورید برخی بازیگران ایرانی در به تصویر کشیدن شخصیت‌های خارجی، چه مشهور و چه نامشهور، چقدر بد و نچسب و باورنکردنی بوده‌اند. بعضی بازیگران ایرانی، چه روی صحنه تئاتر، چه روی پرده سینما و چه در قاب کوچک تلویزیون، وقتی در نقش یک خارجی ظاهر می‌شوند، اغراق‌شده، بیرون از زمینه، متظاهرانه و با حداکثر ژست به نقش‌آفرینی می‌پردازند و جز فارسی لهجه‌دار بازیگر، حرکات سر و دست و انقباض عضلات صورتش کاملا غیرطبیعی و مضحک می‌نماید.

بازی مازاد
محسن تنابنده در «جنگ جهانی سوم» در لحظاتی که از قالب شکیب (شخصیت اصلی فیلم) درمی‌آید و به جلد هیتلر می‌رود، تصویری باورپذیر از هیتلر ارائه می‌دهد. شاید اینطور به‌نظر برسد به سبب اینکه تماشاگر می‌داند تنابنده در واقع در فیلم نقش شکیب را بازی می‌کند و نه نقش هیتلر را، بازی او در نقش هیتلر چندان شایسته توجه نیست، اما اتفاقا چون ایده بنیادین فیلم ـ با همه سستی‌اش ـ تبدیل آدمی درمانده به هیولایی هیتلری است، بازی تنابنده در نقش هیتلر، با همه کوتاهی‌اش، برای قوام یافتن این ایده بسیار حیاتی است. از آنجا که نقش هیتلر بازی در بازی است، یعنی تنابنده در نقش شکیب و شکیب در نقش هیتلر، تنابنده برای بازی در نقش هیتلر باید «مازاد»ی را از نقش شکیب با خود به نقش هیتلر بیاورد. به‌عبارت دیگر، هیتلرِ تنابنده، بازی مضاعفی در خود دارد و به همین دلیل وقتی در صحنه‌ای هیتلر را در حال زدنِ تیر خلاص به زندانیان می‌بینیم، بیش از خشونت هیتلر، درماندگی و حقارت شکیب را در لباس نازی‌ها تشخیص می‌دهیم. عطش شکیب به انتقام، از طریق بازی تنابنده، در وجود هیتلر متبلور می‌شود و این عطش چنان به‌درستی نمایانده شده که بعید است، به‌رغم پیرنگ نامعقول فیلم، تماشاگری از بابت بازی تنابنده در نقش هیتلر لبخند بزند.

کارگر بی‌تکرار
تنابنده در «جنگ جهانی سوم» نقش کارگری بی‌کس‌و کار و بی‌جا و مکان به نام شکیب را بازی می‌کند که از تحقیرها و توهین‌های اطرافیانش در عذاب است و نهایتا با رنگ باختن انسانیتش همگی را به سختی مجازات می‌کند. شکیب کارگر است اما با بهنام کله «دانه‌های ریز برف» که او هم کارگر است کاملا توفیر دارد. با صدری «چند کیلو خرما برای مراسم تدفین» (سامان سالور، 1384) که او هم کارگر است، متفاوت است. وقتی به شکیب نگاه می‌کنید، یاد نقی معمولی «پایتخت» نمی‌افتید. آن بازی برون‌گرا همراه با واکنش‌های شدید و کاملا ملموس به آدم‌ها و اتفاقات در «پایتخت»، در اینجا جای خود را به بازی‌ای درون‌گرا داده که گویی واکنش‌هایش کاملا خلق‌الساعه و مکتوم و انفعالش اساسا خصلتی ذاتی است.  برخلاف بازیگرانی که برای نشان دادن بی‌عملی و انفعال یک کاراکتر صرفا به کنترل شدید واکنش‌هایشان بسنده می‌کنند و می‌کوشند اجرایی خنثی ارائه دهند، تنابنده در اینجا انفعال و بی‌عملی را به مرکز ثقل شخصیت شکیب بدل می‌کند و به این خصیصه بُعدی روانی و نه صرفا فیزیکی می‌بخشد. تنابنده به تماشاگر می‌قبولاند که در طول فیلم ـ ‌تا پیش از فصل نهایی ـ از شکیب انتظار کنش نداشته باشد و درماندگی و بی‌عملی او را بپذیرد. بنابراین وقتی شکیب در فصل پایانی فیلم آن خشونت غیرمنتظره و هیولایی را از خود نشان می‌دهد، تماشاگر عام که انتظار چنین واکنشی را ندارد، جا می‌خورد و بهت‌زده می‌شود. شکیب که از خود «جنگ جهانی سوم» به یادماندنی‌تر است، حاصل نگذشتن تنابنده از همه «ط»هایی است که در دوران کاری‌اش با آنها مواجه شده است.

ناصر احدی

کد خبر 761430

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: نقش هیتلر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۸۵۷۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

داوری بی‌نقص یک ایرانی در بازی ژاپن و ازبکستان

روز گذشته تیم المپیک ژاپن در جام ملت‌های زیر ۲۳ سال آسیا، این تیم موفق شد برای دومین بار در طی ۱۱ سال اخیر قهرمانی خودش را جشن بگیرد. سامورایی‌ها با شکست دادن ازبکستان در بازی فینال آن هم با تک گل یامادا در دقیقه ۹۰+۱ موفق شدن پس از قهرمانی در مسابقات سال ۲۰۱۶ که باز هم قطر میزبان بود، قهرمانی خودشان را تکرار کنند.

تاریخچه مسابقات زیر ۲۳ سال آسیا

این مسابقات نخستین بار در سال ۲۰۱۳ به عنوان مسابقات زیر ۲۲ سال تیم‌های آسیایی برپا شد اما در ادامه با تغییراتی که کنفدراسیون فوتبال آسیا اعمال کرد، قرار شد محدوده سنی به ۲۳ سال برسد. تیم المپیک فوتبال ایران در طی ۱۱ سال اخیر هیچ وقت به مراحل پایانی نرسیده و در چهار تجربه خودش سه حذف در مرحله گروهی و یک حذف در مرحله یک چهارم نهایی را تجربه کرده است.

 

چرا ایران در این تورنمنت غایب بود؟

شاگردان رضا عنایتی پس از اینکه در مقدماتی المپیک در گروه چهار تیمی خود ۲ برد برابر افغانستان و هنگ کنگ را جشن گرفتند ولی برابر ازبکستان شکست خوردند و کارشان برای صعود به عنوان تیم دوم به اما و اگر کشیده شد. تیم فوتبال ما از لحاظ امتیازی با مالزی در شرایط کاملاً برابر بود و این موضوع در رابطه با بحث تعداد گل‌های زده و حتی تفاضل گل هم صدق می‌کرد اما با توجه به اینکه ملی پوشان ما کارت زرد بیشتری نسبت به تیم مالزی گرفته بودند، در راه رسیدن به جام ملت‌های زیر ۲۳ سال آسیایی و مرحله مقدماتی نهایی المپیک پاریس ۲۰۲۴ کنار رفتند. 

 

با توجه به بازی هایی که در مرحله نهایی انجام می‌شد تصور کرد اگر ایران به دور نهایی صعود می‌کرد، شانس خوبی برای فینالیست شدن داشت.

ژاپن چگونه قهرمان شد؟

ژاپن با حضور گو ویوا سرمربی سابق کاشیما که با شکست دادن پرسپولیس قهرمان لیگ قهرمانان آسیا شد، در گروه مرگ مسابقات نتایج قابل توجهی کسب کرد. سامورایی‌ها ابتدا چین و امارات را شکست دادند اما کره جنوبی با نتیجه ۱ بر صفر در مرحله گروهی آنها را شکست داد تا این تیم به عنوان دوم گروه مقابل قطر میزبان مسابقات قرار بگیرند. آنها در تقابل قطر روز سختی داشتند و در شرایطی که ۲ بر صفر از آنها جلو بودند، ۲ گل دریافت کردند اما در وقت های اضافه موفق شدند به پیروزی ۴ بر ۲ دست یابند و به مسیرشان در نیمه نهایی ادامه دهند. آنها مقابل عراق چندان به دردسر نیفتادند و موفق شدند این تیم را هم با یک پیروزی مقتدرانه شکست دهند. 

 

در بازی فینال هم تجربه بیشتر بازیکنان ژاپنی که برخی از آنها در تیم‌های اروپایی بازی می‌کنند به کمک این تیم آمد. لئو کوکوبو دروازه‌بان این تیم در بنفیکا، ریهیت یاماموتو و جوئل شیما در یونیون سنت ترویدن بلژیک، کین ساتو در وردربرمن و تاکاشی اوشینو در دوسلدورف بازی می‌کنند که همگی در مسیر قهرمانی ژاپن نقشی کلیدی داشتند و می‌توانند نوید یک نسل فوق العاده دیگر را به مردم ژاپن دهند.

ازبکستان بازهم در فینال گل خورد و باخت

گرگ‌های سفید فوتبال آسیا سرمایه‌گذاری بسیار زیادی روی این ورزش انجام دادند و در دو دوره اخیر آنها با آمار بهترین خط حمله و بدون گل خورده به فینال رسیدند که در دوره گذشته مقابل عربستان و در این دوره مقابل ژاپن با دریافت اولین گل متحمل شکست شدند. آنها تیمی داشتند که بسیاری از آنها در سطح اول ازبکستان بازی کرده و حتی در جام ملت‌های آسیا نیز حضور داشتند. عبدالقادر خورسانوف بازیکن ازبکستانی لانس فرانسه و عباسبک فیض الله‌یف مهاجم ۲۰ ساله فوتبال این کشور که با پایان مسابقات آسیا راهی روسیه شد، مهمترین چهره های ازبکستانی بودند که حالا برای دومین بار مقام دوم این مسابقات را به خود اختصاص داده‌اند و برای نخستین بار راهی مسابقات المپیک خواهند شد.

البته بازیکنان ازبکستان در این مسیر کمی هم بدشانس بودند؛ چرا که در بازی نهایی خود مقابل ژاپن در دقیقه ۹۰+۵ صاحب ضربه پنالتی شدند اما سنگربان ۲۲ ساله ژاپنی‌ها در کمال خونسردی و آرامش توانست این توپ را مهار کند و مانع از کامبک ازبک‌ها شود.

چهره های خاص این تورنمنت 

منتظر محمد بازیکن عراقی استقلال تهران که در لیگ بیست و سوم به عنوان بازیکن قرضی در مس رفسنجان بازی می‌کرد همراه با علی جاسم دیگر پدیده فوتبال عراق که در جام ملت‌های آسیا نیز حضور داشت اصلی‌ترین چهره‌های عراق در این تورنمنت بودند. علی جاسم با ۴ گل زده بهترین گلزن مسابقات شد و موفق شدند شیرهای بین النهرین به رتبه سوم مسابقات برسانند تا تحت عنوان سومین نماینده آسیا در المپیک برای ششمین مرتبه راهی این تورنمنت شوند. البته که تیم زیر ۲۳ سال اندونزی که بازیکنانی شاغل در لیگ‌های انگلستان، هلند و پرتغال دارند هم از تیم‌های خاص این تورنمنت بودن که موفق شدند تا نیمه نهایی هم راه پیدا کنند.

دیدار فینال جام ملت های زیر ۲۳ سال آسیا در حالی از ساعت ۱۸:۳۰ امروز جمعه بین تیم های ژاپن و ازبکستان برگزار شد که موعود بنیادی فر داور بین المللی فوتبال کشورمان به همراه سعید قاسمی و علیرضا ایلدروم به عنوان کمک های وی قضاوت این بازی را برعهده داشتند.

قضاوت بدون نقص بنیادی فر و کمک های ایرانی‌اش باعث شد تا کمترین چالش برای آنها در جریان این دیدار حساس شکل بگیرد.

امیدهای ژاپن با برد یک  بر صفر توانستند به مقام قهرمانی این دوره از رقابت ها برسند

 

منبع:ورزش سه